Có một “bài thi” không được chấm điểm bằng thang điểm 10, nhưng lại có thể quyết định sự thành công hay thất bại trong kỳ thi quan trọng nhất đời học sinh – đó chính là sức khỏe thể chất và tinh thần. Trong hành trình chinh phục cánh cổng đại học, không chỉ kiến thức, mà năng lực tự chăm sóc bản thân, kiểm soát áp lực và giữ vững tinh thần mới là yếu tố nền tảng giúp sĩ tử vững vàng về đích.
Mùa thi không chỉ có đề thi – mà còn là thử thách sức bền
Tháng 5 – tháng 6 hằng năm, khi tiếng ve râm ran trên hàng phượng vĩ cũng là lúc sĩ tử lớp 12 bước vào giai đoạn nước rút ôn thi tốt nghiệp và đại học. Đây cũng là thời điểm mà nhiều em rơi vào trạng thái căng thẳng kéo dài, thậm chí khủng hoảng tinh thần bởi áp lực điểm số, kỳ vọng từ gia đình, so sánh với bạn bè và nỗi lo tương lai. Thực tế cho thấy, không ít em học sinh bị suy giảm sức khỏe, kiệt sức, đau dạ dày, rối loạn giấc ngủ, thậm chí mắc trầm cảm do áp lực thi cử. Những biểu hiện tưởng chừng nhỏ ấy nếu không được nhận diện và hỗ trợ kịp thời có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến kết quả thi, tâm lý thi cử và sự phát triển lâu dài của học sinh. Chính vì thế, trong những năm gần đây, các hoạt động tư vấn và chăm sóc sức khỏe mùa thi cho học sinh lớp 12 đã trở thành bước đệm quan trọng được nhiều trường học, tổ chức xã hội, đoàn thể, câu lạc bộ thanh niên… quan tâm triển khai.
Chương trình tư vấn Thuốc và Sức khỏe mùa thi tại các trường THPT trên địa bàn Tây Ninh
Không còn là những buổi chia sẻ đơn thuần về chế độ ăn uống hay nghỉ ngơi hợp lý, tư vấn sức khỏe mùa thi đã thực sự trở thành một không gian lan tỏa năng lượng tích cực, khơi dậy tinh thần chủ động và trang bị kỹ năng sống khỏe cho thế hệ học sinh tuổi 18 – ở thời khắc chuyển giao quan trọng nhất của đời người. Trong bối cảnh đó, hoạt động tư vấn và chăm sóc sức khỏe mùa thi đóng vai trò như một liều thuốc tinh thần, giúp học sinh có cơ hội lắng nghe cơ thể mình, hiểu hơn về tầm quan trọng của việc chăm sóc sức khỏe thể chất – tinh thần trong hành trình học tập. Và quan trọng hơn, hoạt động này giúp các em biết rằng mình không đơn độc, rằng luôn có người đồng hành, luôn có tri thức đúng để các em tự bảo vệ mình.
Tư vấn sức khỏe – Khi trái tim người trẻ tiếp sức cho thế hệ kế cận
Một trong những mô hình tiêu biểu đang tạo được hiệu ứng tích cực tại khu vực phía Nam chính là các hoạt động tư vấn sức khỏe mùa thi do Câu lạc bộ Thuốc và Sức khỏe – Trường Đại học Bình Dương tổ chức tại các trường THPT và trung tâm giáo dục nghề nghiệp – giáo dục thường xuyên. Đây không phải là những buổi “lên lớp” nặng lý thuyết, càng không phải là “một chiều” chia sẻ từ phía chuyên gia. Điều đặc biệt nằm ở chỗ: chính các bạn sinh viên ngành Quản trị kinh doanh, Luật học, Công tác xã hội… – những người từng là sĩ tử, từng trải qua áp lực thi cử – lại là những người trực tiếp đến gần với học sinh lớp 12 bằng sự đồng cảm, chân thành và tri thức được đào tạo bài bản.
Một buổi tư vấn Sức khỏe mùa thi tại Trường THPT Lê Quý Đôn – Tây Ninh
Không khí các buổi tư vấn không hề khô khan. Qua những trò chơi, tiểu phẩm tình huống, mô phỏng sơ cứu, kiểm tra dinh dưỡng, kỹ năng hít thở, thiền ngắn… học sinh được tiếp cận các kiến thức một cách gần gũi, dễ nhớ và dễ áp dụng. Các nội dung được chia sẻ tập trung vào: Cách thiết lập thời gian học – nghỉ hợp lý để tránh kiệt sức; Những thực phẩm nên – không nên dùng trong giai đoạn ôn thi; Phương pháp giảm căng thẳng, chống mất ngủ bằng bài tập hít thở – thư giãn; Kỹ năng sơ cứu khi gặp sự cố sức khỏe trong phòng thi; Quan niệm đúng về caffeine, thuốc bổ, thực phẩm chức năng. Đặc biệt: nhận diện sớm các dấu hiệu bất ổn tâm lý như lo âu quá mức, hoảng loạn thi cử, tâm lý so sánh tiêu cực… Ở đó, học sinh không còn là người bị động tiếp nhận thông tin, mà trở thành trung tâm của buổi tư vấn, được đặt câu hỏi, được trò chuyện, được chia sẻ và cả… được an ủi bằng những lời động viên giản dị.
Bước đệm tinh thần – Không hình thức, mà là thật sự cần thiết
Không phải ngẫu nhiên mà nhiều Ban giám hiệu các trường THPT, nhiều thầy cô chủ nhiệm và đặc biệt là phụ huynh học sinh đánh giá cao mô hình này. Có Hiệu trưởng chia sẻ: “Trong suốt 3 năm học, các em được học nhiều môn, ôn luyện nhiều kiến thức, nhưng kỹ năng sống khỏe – đặc biệt là trong giai đoạn thi cử căng thẳng – thì gần như bị bỏ ngỏ. Các em rất cần những buổi tư vấn như thế này để học cách yêu thương chính mình.” Phụ huynh thì xúc động khi chứng kiến con mình – từ một học sinh suốt ngày chỉ biết cắm cúi học – nay bắt đầu biết tự chăm sóc giấc ngủ, biết ăn uống đủ chất, biết hỏi mẹ xem món này có phù hợp sức khỏe mùa thi không, và đặc biệt… biết mỉm cười khi được động viên tinh thần.
Tác giả được Đài Truyền hình Tây Ninh phỏng vấn tại một chương trình tư vấn Thuốc và Sức khỏe mùa thi
Ở tuổi 18 – lứa tuổi nhiều hoài bão nhưng cũng đầy hoang mang – một cú chạm tinh tế về tâm lý, một lời khuyên đúng lúc, một chỉ dẫn khoa học có thể trở thành chìa khóa mở ra cả một tâm thế mới cho mùa thi. Tư vấn sức khỏe mùa thi vì thế không chỉ là một hoạt động ngoại khóa, mà thật sự là bước đệm tinh thần, tiếp thêm sức mạnh để các sĩ tử bước vào cánh cổng đại học bằng sự vững vàng và chủ động.
Giáo dục hiện đại cần song hành cùng giáo dục sức khỏe
Nếu như trước đây, giáo dục sức khỏe thường bị xem là “phụ trợ”, là “tùy chọn” thì ngày nay, trong bối cảnh tỷ lệ học sinh gặp vấn đề sức khỏe tinh thần ngày càng tăng, nhận thức đã thay đổi rõ rệt. Giáo dục hiện đại là giáo dục toàn diện – không chỉ phát triển trí tuệ, mà còn bồi dưỡng thể chất và năng lực sống lành mạnh. Mỗi buổi tư vấn sức khỏe mùa thi không chỉ là chia sẻ kỹ năng, mà còn là không gian để khơi gợi tinh thần trách nhiệm cá nhân, kết nối cộng đồng và giáo dục tình yêu thương – những giá trị quan trọng giúp học sinh phát triển toàn diện. Từ một góc nhìn rộng hơn, mô hình tư vấn sức khỏe mùa thi còn là một cơ hội để sinh viên được thực hành kỹ năng nghề nghiệp gắn với hoạt động vì cộng đồng, từ đó bồi dưỡng tinh thần cống hiến và hiểu sâu sắc hơn vai trò của mình trong xã hội.
Khỏe để thi – Tự tin để vươn tới ước mơ
Kỳ thi đại học không phải là kết thúc, mà là khởi đầu. Khởi đầu ấy cần được chuẩn bị bằng cả kiến thức và sức khỏe, bằng cả tinh thần vững vàng và kỹ năng sống khỏe. Những buổi tư vấn sức khỏe mùa thi – giản dị nhưng sâu sắc – đang trở thành nhịp cầu nối giữa tri thức và thực hành, giữa nhà trường và cộng đồng, giữa người học và người truyền cảm hứng.
Thành viên CLB Thuốc và Sức khỏe trường Đại học Bình Dương tham gia Chương trình tư vấn sức khỏe mùa thi
Mỗi lời động viên, mỗi bài học nhỏ, mỗi câu chuyện thực tế… chính là viên gạch góp phần xây nên bước đệm tinh thần vững chắc cho sĩ tử tuổi 18. Và có lẽ, ở đâu đó trong ký ức của các em, sau này khi đã vào đại học, các em sẽ vẫn nhớ về một buổi tư vấn năm nào – nơi đã giúp các em mạnh mẽ vượt qua chính mình, để rồi cất bước tự tin bước vào cổng trường mơ ước.
Hữu Công
