Trong bối cảnh hiện nay, thời đại số đã và đang tác động mạnh mẽ đến tất cả các lĩnh vực trong xã hội, bao gồm cả thị trường lao động. Đặc biệt đối với sinh viên mới ra trường, những yếu tố quyết định đến cơ hội việc làm ngày càng trở nên phong phú và phức tạp hơn. Trong khi các công nghệ mới, sự chuyển đổi số và thay đổi trong nhu cầu của thị trường lao động mở ra nhiều cơ hội nghề nghiệp, chúng cũng đồng thời đặt ra không ít thách thức cho những người trẻ bước chân vào đời. Việc nắm bắt và hiểu rõ các yếu tố này sẽ giúp sinh viên có sự chuẩn bị tốt hơn, từ đó tận dụng được cơ hội việc làm trong một thế giới số đầy biến động.
Kỹ năng số và kiến thức công nghệ
Một trong những yếu tố quan trọng nhất ảnh hưởng đến cơ hội việc làm của sinh viên trong thời đại số chính là kỹ năng số và kiến thức công nghệ. Thời đại số yêu cầu các cá nhân không chỉ có kỹ năng chuyên môn mà còn cần phải nắm vững các công nghệ mới, từ phần mềm văn phòng cơ bản đến các công cụ, phần mềm và nền tảng trực tuyến tiên tiến hơn như phân tích dữ liệu, lập trình, thiết kế web, marketing trực tuyến, và quản lý mạng xã hội. Những sinh viên có thể sử dụng thành thạo các công cụ này sẽ có lợi thế lớn trong việc cạnh tranh trên thị trường lao động.
Niềm vui tốt nghiệp của sinh viên Trường Đại học Bình Dương
Ngoài ra, kỹ năng giải quyết vấn đề, khả năng làm việc với dữ liệu lớn (Big Data), và ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) trong công việc cũng trở thành yếu tố không thể thiếu. Thực tế, nhiều ngành nghề hiện nay yêu cầu ứng viên phải có khả năng làm việc với các công nghệ mới để giải quyết các vấn đề phức tạp trong công việc. Sinh viên nếu không trang bị đầy đủ những kỹ năng này sẽ gặp khó khăn trong việc tìm kiếm công việc phù hợp.
Thị trường lao động và nhu cầu ngành nghề mới
Thị trường lao động luôn thay đổi và phát triển, và trong thời đại số, sự thay đổi này diễn ra nhanh chóng. Các ngành nghề truyền thống đang dần bị thay thế bởi những ngành nghề mới xuất hiện, đặc biệt là trong các lĩnh vực như công nghệ thông tin, thương mại điện tử, tài chính công nghệ (Fintech), dữ liệu lớn, an ninh mạng, và trí tuệ nhân tạo. Cùng với sự phát triển của nền kinh tế số, nhu cầu nhân lực trong những ngành này gia tăng mạnh mẽ.
Một buổi học tập thực tế của SV QTKD, Trường Đại học Bình Dương tại TT đổi mới sáng tạo tỉnh Bình Dương
Sinh viên cần theo dõi sự phát triển của thị trường lao động để có thể định hướng nghề nghiệp của mình một cách phù hợp. Nếu họ không kịp thời nắm bắt xu hướng và cập nhật các kỹ năng cần thiết, họ có thể bỏ lỡ cơ hội việc làm hoặc không phù hợp với yêu cầu của nhà tuyển dụng. Chính vì thế, sự nhạy bén và khả năng cập nhật thông tin là yếu tố rất quan trọng giúp sinh viên nắm bắt được các cơ hội trong một thị trường lao động đầy biến động.
Mạng lưới kết nối và cơ hội thực tập
Trong thời đại số, mạng lưới kết nối (networking) đóng vai trò không nhỏ trong việc tìm kiếm cơ hội việc làm. Các nền tảng trực tuyến như LinkedIn, Facebook, Twitter, hay các diễn đàn chuyên ngành đã trở thành công cụ quan trọng giúp sinh viên kết nối với các nhà tuyển dụng, các chuyên gia trong ngành và bạn bè đồng nghiệp. Những sinh viên có khả năng xây dựng và duy trì mạng lưới kết nối rộng rãi sẽ có nhiều cơ hội tiếp cận các thông tin tuyển dụng, cơ hội nghề nghiệp, và các sự kiện tuyển dụng từ các công ty lớn.
Giảng viên Trường Đại học Bình Dương tham gia hướng nghiệp cho học sinh
Bên cạnh đó, các chương trình thực tập cũng là một yếu tố quan trọng không thể thiếu. Các sinh viên có cơ hội thực tập trong môi trường thực tế sẽ có thể tích lũy kinh nghiệm, nâng cao kỹ năng và xây dựng được mối quan hệ với các đồng nghiệp cũng như nhà tuyển dụng. Những sinh viên có kinh nghiệm thực tập sẽ được ưu tiên tuyển dụng hơn so với những sinh viên thiếu kinh nghiệm. Vì vậy, việc chủ động tham gia các chương trình thực tập, các dự án thực tế ngay từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường là một yếu tố then chốt giúp sinh viên mở rộng cơ hội việc làm trong thời đại số.
Chứng chỉ và đào tạo bổ sung
Thời đại số không chỉ đòi hỏi sinh viên có nền tảng kiến thức chuyên môn vững vàng, mà còn cần có những chứng chỉ bổ sung về các kỹ năng mềm, kỹ năng số và các khóa đào tạo chuyên sâu. Những chứng chỉ này không chỉ giúp sinh viên có thể làm nổi bật hồ sơ xin việc mà còn thể hiện cam kết của họ đối với việc học hỏi và phát triển bản thân.
Các chứng chỉ như Google Analytics, AWS Certified Solutions Architect, hoặc các khóa học về Python, Machine Learning, Data Science có thể giúp sinh viên dễ dàng tìm được công việc tốt trong các ngành nghề liên quan đến công nghệ. Nhiều công ty, đặc biệt là trong các lĩnh vực công nghệ, coi các chứng chỉ này là một yêu cầu quan trọng, thậm chí là yếu tố quyết định trong quá trình tuyển dụng.
Kỹ năng mềm và khả năng làm việc nhóm
Mặc dù kỹ năng chuyên môn là yếu tố quan trọng giúp sinh viên có thể xin việc, nhưng kỹ năng mềm cũng không kém phần quan trọng. Trong thời đại số, khả năng giao tiếp hiệu quả, làm việc nhóm, tư duy phản biện, khả năng giải quyết vấn đề và quản lý thời gian là những yếu tố quyết định đến hiệu quả công việc. Các nhà tuyển dụng hiện nay không chỉ đánh giá ứng viên qua trình độ học vấn mà còn chú trọng đến các kỹ năng mềm mà ứng viên có thể mang lại cho tổ chức.
Sinh viên Ngành QTKD, Trường Đại học Bình Dương tham gia thực tế tại Hội chợ Thương mại Quốc tế – Bình Dương
Sinh viên cần phải rèn luyện khả năng làm việc nhóm, xử lý tình huống trong môi trường làm việc, và khả năng giao tiếp linh hoạt, đặc biệt trong môi trường làm việc đa quốc gia hoặc môi trường làm việc từ xa (remote work). Các kỹ năng này giúp sinh viên trở thành nhân tố quan trọng trong đội nhóm và dễ dàng thích nghi với môi trường làm việc thay đổi nhanh chóng trong thời đại số.
Thái độ và sự chủ động trong học tập và công việc
Cuối cùng, thái độ và sự chủ động trong học tập và công việc cũng là yếu tố không thể thiếu trong việc tạo dựng cơ hội việc làm cho sinh viên. Sinh viên cần có thái độ cầu tiến, luôn chủ động học hỏi, khám phá các lĩnh vực mới và không ngừng cải thiện bản thân. Sự chủ động trong việc tìm kiếm cơ hội thực tập, việc làm thêm, tham gia các hoạt động ngoại khóa hoặc các dự án nghiên cứu sẽ giúp sinh viên nâng cao khả năng làm việc và phát triển sự nghiệp sau khi tốt nghiệp.
Sinh viên Ngành QTKD, Trường Đại học Bình Dương ngày tốt nghiệp
Thời đại số đã tạo ra nhiều cơ hội nhưng cũng không ít thách thức đối với sinh viên khi bước vào thị trường lao động. Để thành công, sinh viên cần phải có sự chuẩn bị kỹ lưỡng về kỹ năng chuyên môn, kỹ năng số, khả năng làm việc nhóm, và đặc biệt là thái độ học hỏi không ngừng. Các yếu tố như sự thay đổi trong nhu cầu thị trường lao động, việc xây dựng mạng lưới kết nối, và tham gia các chương trình thực tập sẽ giúp sinh viên mở rộng cơ hội việc làm và phát triển nghề nghiệp trong thời đại số.
Từ Hữu Công
