Trong một xã hội phát triển không ngừng, nơi công nghệ và thông tin số ngày càng chi phối đời sống, văn hóa đọc dường như đang đứng trước những thách thức lớn. Tuy nhiên, giữa dòng chảy ồn ào của thế giới hiện đại, vẫn có những người trẻ tìm về với sách như một cách để nuôi dưỡng tâm hồn, mở rộng tri thức và xây dựng những giá trị bền vững cho bản thân và cộng đồng.
Từ trang sách bước ra cuộc đời với một tư duy sắc bén, một trái tim giàu cảm xúc và một khát vọng cống hiến cho xã hội.
Văn hóa đọc: Một nền tảng không thể thay thế
Văn hóa đọc không chỉ đơn thuần là việc tiếp nhận thông tin từ sách vở, mà còn là quá trình hình thành tư duy phản biện, nâng cao khả năng ngôn ngữ và phát triển nhân cách. Những cuốn sách hay có thể mở ra những chân trời mới, giúp con người hiểu sâu hơn về thế giới, xã hội và chính bản thân mình. Trong bối cảnh Việt Nam hội nhập và phát triển mạnh mẽ, việc xây dựng và phát triển thói quen đọc sách trong giới trẻ trở nên quan trọng hơn bao giờ hết.
Những thách thức đối với văn hóa đọc trong giới trẻ
Không thể phủ nhận rằng sự bùng nổ của công nghệ số đã làm thay đổi thói quen tiếp cận tri thức của con người, đặc biệt là thế hệ trẻ. Với sự phổ biến của mạng xã hội, video ngắn, game và các hình thức giải trí số khác, nhiều bạn trẻ dành phần lớn thời gian trên màn hình điện thoại thay vì cầm một cuốn sách trên tay. Hơn nữa, hệ thống giáo dục chưa thực sự khuyến khích việc đọc sách ngoài chương trình học cũng là một rào cản lớn đối với sự phát triển văn hóa đọc.
Hành trình lan tỏa niềm đam mê đọc sách
Dù đối mặt với nhiều thách thức, nhưng không thể phủ nhận rằng vẫn có một bộ phận không nhỏ những người trẻ đam mê đọc sách và nỗ lực lan tỏa thói quen này đến cộng đồng. Những mô hình như quán cà phê sách, không gian đọc mở, hội sách miễn phí hay các dự án quyên góp sách cho trẻ em vùng sâu, vùng xa đã và đang góp phần khơi dậy tình yêu sách trong giới trẻ. Bên cạnh đó, sự phát triển của sách nói, sách điện tử cũng tạo ra nhiều cơ hội để những người bận rộn vẫn có thể tiếp cận với tri thức một cách tiện lợi.
Vai trò của gia đình, nhà trường và xã hội
Việc xây dựng văn hóa đọc bền vững không thể chỉ là trách nhiệm của cá nhân, mà cần sự chung tay của gia đình, nhà trường và xã hội. Cha mẹ cần làm gương cho con bằng cách duy trì thói quen đọc sách trong gia đình. Nhà trường nên đưa những giờ đọc sách vào chương trình giảng dạy, khuyến khích học sinh khám phá những tác phẩm kinh điển cũng như sách hiện đại có giá trị. Các tổ chức xã hội, doanh nghiệp có thể đầu tư vào các chiến dịch khuyến đọc, xây dựng thêm các thư viện công cộng và tổ chức nhiều hoạt động nhằm kích thích tinh thần ham đọc của giới trẻ.
Văn hóa đọc không chỉ là một thói quen, mà còn là một lối sống, một cách để con người tiếp cận tri thức, bồi đắp tâm hồn và phát triển tư duy. Trong thời đại 4.0, dù những thách thức đối với văn hóa đọc là không nhỏ, nhưng nếu có sự chung tay của cá nhân và cộng đồng, chúng ta hoàn toàn có thể khơi dậy niềm đam mê đọc sách, để từ trang sách bước ra cuộc đời với một tư duy sắc bén, một trái tim giàu cảm xúc và một khát vọng cống hiến cho xã hội.
TS. Bùi Quang Xuân
