TS. Mai Bá Ấn, một nhà thơ và nhà phê bình văn học tài hoa, đã khắc sâu dấu ấn của mình trong văn đàn Việt Nam. Sinh ra từ đất Quảng Nam đầy nắng gió, quê hương Tam Mỹ Đông đã nuôi dưỡng một trái tim tràn đầy đam mê với văn chương. Không chỉ ghi dấu ở lĩnh vực học thuật khi là Phó Hiệu trưởng trường Đại học Tài chính – Kế toán Quảng Ngãi, TS.Mai Bá Ấn còn được biết đến như một tâm hồn lớn, không ngừng sáng tạo và tìm kiếm những cách thể hiện mới mẻ trong thơ ca.
Nhà thơ TS. Mai Bá Ấn
Phong cách sáng tác của ông mang dấu ấn sâu sắc bởi sự kết hợp giữa những trải nghiệm đời thường và cái nhìn tinh tế. Những tác phẩm của ông, như Bích Khê – tinh hoa, tinh huyết, Thơ – từ nguồn về biển, Lục bát làm liều, và đặc biệt là thể thơ 1-2-3 do ông dày công nghiên cứu, không chỉ làm giàu thêm kho tàng văn học mà còn khơi nguồn cảm hứng cho biết bao người đọc. Nhà thơ TS. Mai Bá Ấn đã chứng minh rằng thơ ca không chỉ là nghệ thuật của từ ngữ mà còn là cây cầu nối liền giữa đời sống và tâm hồn.
Bài thơ “Có tiếng hát, lời ru, tiếng khóc” là một khúc giao hòa tuyệt mỹ giữa thiên nhiên và con người, giữa những âm thanh cuộc sống và những xúc cảm tinh tế. Tác phẩm tựa như một bản nhạc, nơi tiếng hát ngân lên niềm vui, lời ru thầm thì tình yêu thương, và tiếng khóc vang vọng nỗi đau, tất cả đều phản ánh chân thực những cung bậc cảm xúc đa dạng của kiếp người. Đọc bài thơ, ta không chỉ nghe thấy những âm thanh, mà còn cảm nhận được sự chạm khẽ đến những góc sâu thẳm của tâm hồn.
Nhà thơ TS. Mai Bá Ấn mời gọi chúng ta bước vào hành trình của ông, nơi chữ nghĩa không chỉ là công cụ biểu đạt, mà còn là cách để chúng ta đối diện, thấu hiểu và chạm đến vẻ đẹp phức tạp của cuộc đời. “Có tiếng hát, lời ru, tiếng khóc” thực sự là một tác phẩm đậm đà cảm xúc, là minh chứng rõ nét cho tài năng và tâm hồn thơ sâu sắc của ông.
Đó là hành trình mà TS. Mai Bá Ấn dẫn dắt người đọc – một hành trình vượt qua những giới hạn của chữ nghĩa, chạm đến những góc sâu kín nhất trong tâm hồn.
Bài thơ là bài ca về những thanh âm của cuộc đời, được tạo nên từ những âm thanh thiên nhiên và lòng người. Từ tiếng thạch sùng ru đêm, dến nỉ non dế khóc, rồi giọng chào mào cất cao lửng lắc giữa trưa, tất cả hòa quyện trong bài ca không lời. Đó là thanh âm của sự sống, sự tồn tại và chuyển động.
Những tiếng khóc, lời ru, lời hát đan xen, về bản chất, đó cũng chính là quá trình sống của con người. Mẹ từng khóc, từng ru, rồi con cũng lớn lên trong những thanh âm đó. Cách nhà thơ miêu tả mang đến sự thấm thìa, bối hồi, và cảm nhận được sự hy sinh lặng thầm của người mẹ Việt Nam. Câu thơ cuối đánh động lòng người:
Mẹ khóc cả một đời thầm lặng
Thành lời ru bên những chiếc nôi đưa!
Từ tiếng khóc, nỗi buồn trở thành lời ru, đó là quy luật tự nhiên nhưng cũng là quy luật của tình mẫu tử. Bài thơ vừa chất chứa nỗi niềm, lại vừa chứa đửy tình thương và hy vọng.
Bài thơ sử dụng những biện pháp nghệ thuật tài tình, kết hợp điệp từ, nhân hóa, và nhạc điệu uyển chuyển. Những thanh âm được nhân hóa, không chỉ có ý nghĩa tả nhiên mà còn mang tầm hồn và cảm xúc con người. Các âm thanh trong bài thơ như không ngừng chuyển động, lúc thì nín lặng, lúc thì vọng vãng, có khi lại đày da diết.
Hình ảnh trong bài thơ đầy tính biểu tượng. Tiếng khóc, lời ru, lời hát đàn xen như một bài ca về kiếp nhân sinh, gợi nhớ đến hình ảnh một dân tộc với lịch sử chếp nhốn, vừa đau thương lại vừa đồng viên nhau tiến về phía trước.
Bài thơ “Có tiếng hát, lời ru, tiếng khóc” của Nhà thơ TS. Mai Bá Ấn là bản giao hòa độc đáo giữa âm thanh cuộc đời và cảm xúc con người, nơi mỗi dòng thơ đều ngân lên những dư âm sâu lắng. Tác phẩm không chỉ khái quát những cung bậc cảm xúc đa dạng của kiếp người mà còn mở ra những tầng ý nghĩa phong phú về tình yêu, nỗi đau và niềm vui trong cuộc sống.
Với giá trị tư tưởng sâu sắc và nghệ thuật ngôn từ tinh tế, bài thơ chính là lời khẳng định mạnh mẽ rằng thơ ca không chỉ làm giàu tâm hồn mà còn là nguồn sáng dẫn lối giữa những thăng trầm của cuộc sống. Từ đây, tôi rút ra bài học quý giá về sự nhân văn – rằng trong mọi hoàn cảnh, tiếng hát, lời ru và tiếng khóc đều là minh chứng cho sự tồn tại và vẻ đẹp chân thật của con người.
Từ góc nhìn hiện đại, bài thơ như một lời nhắc nhở rằng giữa nhịp sống hối hả, chúng ta cần lắng nghe và trân quý những thanh âm dung dị của đời thường. Mỗi lần đọc lại, tôi đều cảm nhận được sự hòa quyện giữa nghệ thuật và đời sống, nơi cái đẹp mãi trường tồn và lan tỏa mãi mãi.
Đó không chỉ là bài thơ về tiếng hát, lời ru hay tiếng khóc, đó còn là bài ca về cuộc sống, về con người và tình thương bất diệt.
Tác giả:Nhà thơ TS. Mai Bá Ấn
Lời bình: Bùi Quang Xuân
