Trong kỷ nguyên chuyển đổi số và cách mạng công nghiệp 4.0, ngành Công nghệ Kỹ thuật Ô tô đang dần khẳng định vị thế “ngôi sao sáng” trong lĩnh vực đào tạo và tuyển dụng. Không chỉ đáp ứng nhu cầu nhân lực của thị trường ô tô đang phát triển mạnh mẽ, ngành học này còn mở ra cơ hội nghề nghiệp rộng lớn, đa dạng và hấp dẫn cho thế hệ trẻ.
Thế giới đang chứng kiến một bước chuyển mình chưa từng có trong ngành công nghiệp ô tô. Từ những chiếc xe động cơ đốt trong truyền thống, ô tô ngày nay đang trở thành “máy tính biết chạy”, tích hợp hàng loạt công nghệ hiện đại như trí tuệ nhân tạo (AI), Internet vạn vật (IoT), cảm biến, dữ liệu lớn (Big Data), và công nghệ tự lái.Không còn đơn thuần là phương tiện di chuyển, ô tô giờ đây là không gian sống, làm việc và giải trí di động. Theo báo cáo của hãng nghiên cứu Statista, thị trường ô tô điện toàn cầu dự kiến sẽ đạt hơn 800 tỷ USD vào năm 2027. Cùng với đó là sự bùng nổ của các loại xe thông minh, xe tự lái, và hệ sinh thái giao thông kết nối.
Sinh viên Ngành Công nghệ Kỹ thuật Ô tô trường Đại học Bình Dương trong buổi học thực tế
Trước làn sóng công nghệ này, nhu cầu nhân lực chất lượng cao trong lĩnh vực kỹ thuật ô tô tăng nhanh chóng. Các doanh nghiệp cần những kỹ sư không chỉ vững kiến thức cơ khí – động lực mà còn hiểu biết sâu về điện – điện tử, lập trình, điều khiển tự động và công nghệ số. Đây chính là lý do ngành Công nghệ Kỹ thuật ô tô trở thành lựa chọn hấp dẫn và đầy triển vọng cho nhiều bạn trẻ.
Ngành học “đa năng” giữa thời đại số
Công nghệ Kỹ thuật ô tô là ngành học tích hợp kiến thức của nhiều lĩnh vực: cơ khí, điện – điện tử, điều khiển – tự động hóa, công nghệ thông tin, và gần đây là cả trí tuệ nhân tạo. Sinh viên được đào tạo toàn diện về cấu tạo, nguyên lý hoạt động, thiết kế, vận hành và bảo trì các hệ thống ô tô – từ động cơ, hệ thống truyền lực, phanh, lái, treo… đến các hệ thống điện tử như ECU, ABS, ESP, cảm biến và điều khiển tự động. Bên cạnh nền tảng kỹ thuật, sinh viên ngành này còn được tiếp cận với các công nghệ mới như: Ô tô điện và hybrid: Hệ truyền động điện, pin nhiên liệu, bộ sạc và công nghệ quản lý năng lượng; Xe tự hành: Cảm biến LiDAR, radar, camera, thuật toán điều hướng và xử lý hình ảnh; Kết nối thông minh: Giao tiếp V2X, kết nối 5G, tích hợp IoT để tạo nên xe “kết nối vạn vật”; Phần mềm và lập trình: Sử dụng các phần mềm mô phỏng (MATLAB/Simulink), lập trình nhúng (C/C++), xử lý dữ liệu trong ô tô.
Với xu thế chuyển đổi số, kỹ sư ô tô không còn “dầu nhớt, mồ hôi” như định kiến cũ, mà là những kỹ sư công nghệ thực thụ – làm việc trong phòng lab, xưởng mô phỏng hiện đại, hay thậm chí chỉ cần máy tính kết nối Internet.
Nhu cầu nhân lực lớn, cơ hội việc làm rộng mở
Thị trường ô tô Việt Nam đang phát triển nhanh, với sự góp mặt của nhiều hãng lớn như Toyota, Honda, Ford, Hyundai, Kia, VinFast… cùng hệ thống nhà cung cấp, gara, trạm dịch vụ trải khắp cả nước. Đặc biệt, sự xuất hiện của VinFast – hãng xe nội địa với chiến lược toàn cầu – đã tạo thêm cú hích lớn cho thị trường và nhu cầu nhân lực kỹ thuật chất lượng cao. Theo Trung tâm Dự báo nhu cầu nhân lực và thông tin thị trường lao động TP.HCM, ngành Kỹ thuật ô tô nằm trong nhóm ngành kỹ thuật – công nghệ có nhu cầu tuyển dụng cao và ổn định nhất trong 5 năm tới. Mỗi năm, Việt Nam cần khoảng 15.000 – 20.000 kỹ sư, kỹ thuật viên ô tô trình độ cao, nhưng số lượng đào tạo mới chỉ đáp ứng được 60–70%.
Sinh viên tốt nghiệp ngành Kỹ thuật ô tô có thể đảm nhiệm nhiều vị trí như: Kỹ sư thiết kế, kiểm định, phát triển sản phẩm tại các hãng xe, viện nghiên cứu, trung tâm kiểm định. Kỹ sư vận hành, bảo trì tại các gara, trung tâm dịch vụ. Kỹ sư phần mềm ô tô (Automotive Software Engineer) – một vị trí cực “hot” hiện nay. Quản lý kỹ thuật tại các công ty vận tải, logistics, công ty cho thuê xe. Giảng viên, nghiên cứu viên tại các cơ sở đào tạo, trường đại học. Khởi nghiệp với các mô hình dịch vụ bảo dưỡng, sửa chữa thông minh, kinh doanh phụ tùng, thiết bị ô tô…Ngoài ra, với xu hướng toàn cầu hóa, kỹ sư ô tô có thể làm việc ở các thị trường phát triển như Nhật Bản, Hàn Quốc, Đức, Mỹ, nơi ngành công nghiệp ô tô luôn dẫn đầu về công nghệ và nhân lực.
Thế mạnh đào tạo tại trường Đại học Bình Dương
Nhằm đáp ứng nhu cầu xã hội, nhiều trường đại học tại Việt Nam đã đầu tư mạnh vào đào tạo ngành Kỹ thuật ô tô, cả về chương trình lẫn cơ sở vật chất. Tại Trường Đại học Bình Dương, Chương trình đào tạo hiện đại, sát với thực tiễn, kết hợp giữa lý thuyết – thực hành – mô phỏng, cùng với hợp tác doanh nghiệp giúp sinh viên ra trường có thể làm việc ngay. Trường còn đưa mô hình “đào tạo kép” – học tại trường kết hợp thực tập tại doanh nghiệp, hoặc tích hợp tiếng Anh chuyên ngành và kỹ năng mềm, giúp sinh viên hội nhập tốt hơn với môi trường làm việc toàn cầu.
Buổi thực hành của sinh viên cùng các chuyên gia Vinfast
Ngoài ra, các cuộc thi về xe tự chế, xe tiết kiệm nhiên liệu, xe tự lái… cũng được tổ chức thường xuyên, kích thích tinh thần sáng tạo, ứng dụng và đam mê công nghệ trong sinh viên ngành Kỹ thuật ô tô.
Ngành học của tương lai
Trong bức tranh công nghệ số đang vẽ lại mọi khía cạnh của đời sống, ngành Công nghệ Kỹ thuật ô tô nổi lên như một ngành học “thời thượng” – nơi hội tụ của kỹ thuật, công nghệ và sự sáng tạo. Với đam mê, sự nhạy bén và tinh thần cầu tiến, sinh viên theo học ngành này hoàn toàn có thể trở thành những kỹ sư, nhà phát triển công nghệ góp phần tạo nên những chiếc xe thông minh – xanh – bền vững của tương lai. Đây chính là thời điểm vàng để lựa chọn Kỹ thuật ô tô – ngành học “lên ngôi” không chỉ bởi xu thế công nghệ, mà còn bởi giá trị và sứ mệnh của nó trong xã hội hiện đại.
Hữu Công – Vương Trụ
