Để thống nhất các lực lượng làm nhiệm vụ bảo vệ biên giới, nội địa và giới tuyến, ngày 19/11/1958, Bộ Chính trị Ban chấp hành Trung ương Đảng đã ban hành Nghị quyết số 58 về việc xây dựng lực lượng Cảnh vệ nội địa và biên cương. Thực hiện Nghị quyết của Bộ Chính trị, ngày 03/3/1959, Thủ tướng Chính phủ ban hành Nghị định số 100/TTg về việc thống nhất các đơn vị Bộ đội quốc phòng, Công an Biên phòng, Cảnh sát vũ trang thành Công an nhân dân vũ trang (nay là BĐBP) đặt dưới sự lãnh đạo của Bộ Công an. Tại buổi lễ thành lập ngày 28/3/1959, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã tới dự và huấn thị: “Đoàn kết cảnh giác; Liêm chính, kiệm cần; Hoàn thành nhiệm vụ; Khắc phục khó khăn; Dũng cảm trước địch; Vì nước quên thân; Trung thành với Đảng; Tận tụy với dân”. Đây là sự kiện lịch sử quan trọng, đánh dấu sự ra đời của lực lượng vũ trang chuyên trách nhiệm vụ quản lý bảo vệ biên giới quốc gia.
Thượng tướng Hoàng Xuân Chiến, UVTW Đảng – Thứ trưởng Bộ Quốc phòng đến thăm và kiểm tra đơn vị.
Ngay từ khi mới ra đời, lực lượng CANDVT (nay là Bộ đội Biên phòng) vừa làm tốt nhiệm vụ bảo vệ tuyệt đối an toàn cho các cơ quan đầu não của Đảng, Nhà nước, các mục tiêu trọng yếu, đồng thời triển khai nhiệm vụ bảo vệ biên giới. Nối tiếp sự ra đời của lực lượng Công an nhân dân vũ trang, cách đây 60 năm, trước chiến sự ác liệt trên địa bàn Quân khu V, chiến trường B và yêu cầu nhiệm vụ của cách mạng, ngày 01/3/1965, Thường vụ Đảng ủy, Bộ Tư lệnh CANDVT triệu tập 252 CB, CS để tổ chức huấn luyện và chi viện cho chiến trường B, trong đó có 08 đồng chí được chi viện cho tỉnh Gia Lai để thành lập khung an ninh vũ trang tỉnh, lúc này Tỉnh ủy Gia Lai cũng triển khai thành lập Đại đội an ninh vũ trang. Kết hợp với lực lượng tại chỗ và lực lượng do Bộ Công an chi viện, ngày 15/4/1965 lực lượng An ninh vũ trang tỉnh Gia Lai (tiền thân của Bộ đội Biên phòng (BĐBP) tỉnh Gia Lai ngày nay) được thành lập, làm nhiệm vụ bảo vệ các lãnh đạo, các khu căn cứ của tỉnh, diệt ác, trừ gian và xây dựng cơ sở… Từ đó, ngày 15/4 hàng năm đã trở thành Ngày truyền thống của BĐBP tỉnh Gia Lai.
Ra đời trong giai đoạn cả dân tộc trực tiếp đương đầu với quân xâm lược Đế quốc Mỹ và bè lũ tay sai, sống và chiến đấu trong hoàn cảnh cực kỳ gian khổ, ác liệt, với thủ đoạn kìm kẹp “tìm diệt” vô cùng hiểm độc và tàn bạo của Mỹ – Ngụy, nhưng lực lượng An ninh vũ trang tỉnh luôn son sắt, kiên trung với Đảng, với cách mạng; kiên trì bền bỉ, bám đất, bám dân, trụ vững giữa lòng địch, xây dựng cơ sở chính trị, vận động và tổ chức quần chúng đấu tranh trực diện với kẻ thù, tiến hành công tác binh, địch vận; phá vỡ nhiều tổ chức tình báo, mật vụ cài cắm; hỗ trợ đắc lực cho các cuộc nổi dậy của quần chúng phá ấp chiến lược, mở rộng vùng giải phóng; mưu trí, dũng cảm tiến công phá vỡ nhiều căn cứ quân sự, mục tiêu quan trọng của Mỹ – Ngụy, tiêu diệt nhiều toán thám báo, biệt kích, bảo vệ an toàn căn cứ và các đồng chí lãnh đạo chủ chốt của tỉnh; trực tiếp đào đắp hàng trăm hầm kiên cố, hàng ngàn công sự chiến đấu, di chuyển hàng trăm tấn tài liệu, vũ khí bảo vệ tuyệt đối an toàn cho 3 đài liên lạc; diệt 562 tên địch, bắt sống 211 tên; góp phần quan trọng vào giải phóng tỉnh Gia Lai, tiến tới giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước.
Đất nước thống nhất, để kịp thời đáp ứng yêu cầu cách mạng trong giai đoạn mới, cuối tháng 5/1975, Bộ Tư lệnh CANDVT Quyết định thành lập Tiểu đoàn “An ninh nhân dân vũ trang tỉnh Gia Lai”, thành lập Ban chỉ huy, các cơ quan giúp việc thuộc Ban chỉ huy và các đồn biên phòng hình thành hệ thống bảo vệ biên giới của tỉnh, ngày 20/9/1975, thực hiện Nghị quyết của Bộ chính trị, UBND cách mạng khu Trung Trung bộ quyết định hợp nhất hai tỉnh Gia Lai và Kon Tum thành tỉnh Gia Lai – Kon Tum, theo đó ngày 26/12/1975, Bộ tư lệnh Công an nhân dân vũ trang ra Chị thị số 19/BTL hợp nhất Công an nhân dân vũ trang tỉnh Gia Lai và tỉnh Kon Tum thành Công an nhân dân vũ trang tỉnh Gia Lai- Kon Tum. Trước những tác động phức tạp của tình hình và điều kiện vật chất, trang bị còn khó khăn, thiếu thốn, nhưng Công an nhân dân vũ trang tỉnh, tiếp tục phát huy phẩm chất truyền thống, ý chí “Dũng cảm trước địch, vì nước quên thân, trung thành với Đảng, tận tụy với dân” vượt qua mọi khó khăn, gian khổ tập trung củng cố kiện toàn tổ chức, xây dựng lực lượng, triển khai đồn, trạm thực hiện tốt nhiệm vụ bảo vệ vững chắc chủ quyền lãnh thổ, an ninh biên giới; tổ chức lực lượng đấu tranh ngăn chặn, truy quét FULRO, tàn quân khu vực biên giới; đánh bắt các toán phản động, biệt kích, thám báo, đấu tranh có hiệu quả với các loại tội phạm, giữ vững ANTT trên KVBG; cùng với chính quyền xây dựng, cũng cố hệ thống chính trị cơ sở, giúp dân ổn định cuộc sống, phát triển kinh tế – xã hội. Đặc biệt là vừa giúp đỡ cán bộ, nhân dân CPC sang lánh nạn diệt chủng, vừa tổ chức lực lượng cho cuộc chiến đấu chống quân Khơme đỏ xâm phạm chủ quyền lãnh thổ, một lần nữa cán bộ, chiến sỹ CANDVT tỉnh cùng với quân và dân ta phát huy truyền thống, không sợ hy sinh, gian khổ, kiên cường, dũng cảm, chiến đấu hy sinh để bảo vệ vững chắc chủ quyền lãnh thổ, từng tấc đất thiêng liêng của Tổ quốc, nhiều đơn vị đã lập được nhiều chiến công xuất sắc, tiêu biểu là Cán bộ, chiến sỹ Đồn Biên phòng 649, mặc dù bị 1 Tiểu đoàn quân Khơme đỏ bao vây suốt 9 ngày đêm, nhưng với tinh thần quả cảm, không sợ hy sinh, kiên trì bám trụ, chiến đấu kiên cường với kẻ địch, giữ vững trận địa, với thành tích đó, ngày 20/12/1979, Đồn Biên phòng 649 (nay là Đồn BPCKQT Lệ Thanh) được Nhà nước tuyên dương danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang Nhân dân.
Đồng chí Hồ Văn Niên UVTW Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh cùng cán bộ chiến sĩ BĐBP tỉnh gặp mặt đội ngũ già làng, người có uy tín trên địa bàn khu vực biên giới của tỉnh.
Sau hai cuộc chiến tranh bảo vệ biên giới Tây Nam và biên giới phía Bắc kết thúc, để thống nhất sự lãnh đạo, chỉ huy đối với lực lượng vũ trang nhằm “Tăng cường khả năng phòng thủ đất nước, sẵn sàng chiến đấu chống xâm lược; khả năng bảo vệ độc lập chủ quyền, an ninh biên giới quốc gia thời bình cũng như thời chiến”, thực hiện Nghị quyết của Bộ Chính trị, ngày 22/10/1979 lãnh đạo Bộ Quốc phòng và Bộ Nội vụ ký Văn bản số 2999/QP-NV chuyển giao nhiệm vụ, lực lượng CANDVT sang Bộ Quốc phòng, trở thành Bộ đội Biên phòng do Bộ Quốc phòng chỉ huy, theo đó Công an nhân dân vũ trang tỉnh đổi tên thành Bộ đội Biên phòng tỉnh.
Với khẩu hiệu “Đồn là nhà, biên giới là quê hương, đồng bào các dân tộc là anh em ruột thịt” và phương châm “bám trụ, bám dân, bám địa bàn”; thực hiện “cùng ăn, cùng ở, cùng làm, cùng nói tiếng dân tộc” và hình ảnh “Thầy giáo quân hàm xanh”, “Thầy thuốc quân hàm xanh”; cán bộ, chiến sĩ BĐBP tỉnh xả thân trong bão lũ cứu giúp Nhân dân khắc phục hậu quả thiên tai; đặc biệt trong đại dịch Covid -19; mô hình “Con nuôi Đồn Biên phòng, Bếp ăn tình thương”, chương trình “Nâng bước em tới trường,” đã thực sự chiếm trọn tình cảm, sự tin yêu và quý mến của Nhân dân, nhất là Nhân dân ở khu vực biên giới, làm tỏa sáng phẩm chất, hình ảnh cao đẹp “Bộ đội Cụ Hồ” trong thời kỳ mới.
Trải qua 60 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành, Cán bộ, chiến sĩ BĐBP tỉnh Gia Lai đã thể hiện lòng trung thành vô hạn đối với Đảng, Tổ quốc và Nhân dân, lập nhiều thành tích vẻ vang, tô thắm thêm truyền thống anh hùng của QĐND Việt Nam và lực lượng BĐBP Việt Nam anh hùng, rạng ngời phẩm chất cao quý “Bộ đội Cụ Hồ”.
BĐBP tỉnh Gia Lai tuần tra bảo vệ biên giới.
Lực lượng BĐBP tỉnh Gia Lai đã được Chủ tịch nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam tặng Huân chương Bảo vệ Tổ quốc hạng Nhì, hạng Ba; có 03 tập thể vinh dự được Nhà nước phong tặng danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân; 06 lượt tập thể cùng hàng chục cán bộ, chiến sĩ được tặng Huân chương chiến công các hạng; hàng ngàn lượt tập thể và cá nhân được trao tặng các danh hiệu cao quý khác.
Nhân dịp kỷ niệm 60 năm ngày truyền thống, cán bộ, chiến sỹ BĐBP tỉnh vinh dự được Chủ tịch nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam tặng thưởng Huân chương Bảo vệ Tổ quốc hạng Nhì lần hai; Chủ tịch UBND tỉnh tặng Cờ “vì sự nghiệp xây dựng và bảo vệ tỉnh Gia Lai” và Bằng khen cho 03 tập thể và 07 cá nhân. Đây là nguồn cổ vũ, động viên to lớn để cán bộ, chiến sĩ BĐBP tỉnh tiếp tục nỗ lực phấn đấu, phát triển trong giai đoạn mới./.
THANH PHONG – KIÊN QUYẾT
